Samsara i powrót życia w tradycji jogicznej

W tym roku mija pięćdziesiąt lat od publikacji książki Życie po życiu dr. Raymonda Moody’ego – jednej z najgłośniejszych pozycji opisujących doświadczenia z pogranicza życia i śmierci (NDE). Książka, która poruszyła wyobraźnię milionów czytelników, dotyka tematu rzadko podejmowanego w zachodniej kulturze: tego, co dzieje się z człowiekiem, gdy ustaje oddech i milknie serce. Jednak w tym tekście nie będziemy stawiać pytań metafizycznych. Zamiast tego przyjrzymy się, jak … Czytaj dalej Samsara i powrót życia w tradycji jogicznej

Świadomość poza jaźnią: joga i neuronauka o rozpuszczeniu ego

Czy medytacja może naprawdę zmienić to, jak postrzegamy siebie i świat?W głębokiej praktyce medytacyjnej czasem zdarza się, że poczucie „ja” zaczyna się rozpuszczać, a granice między „mną” a światem zewnętrznym zanikają. To nie jest sen ani halucynacja – to doświadczenie pełnej, czystej obecności, które w tradycji jogi nazywa się stanem niedualnym. Współczesna nauka zaczyna te zjawiska badać – m.in. obserwując, jak w czasie takich praktyk … Czytaj dalej Świadomość poza jaźnią: joga i neuronauka o rozpuszczeniu ego

7 zasad kultury indyjskiej, które ukształtowały jogę

Joga nie narodziła się w izolacji. Jej fundamenty są głęboko zakorzenione w indyjskiej wizji człowieka, czasu, życia i duchowej praktyki. To właśnie ta kulturowa macierz nadaje jodze sens, którego nie sposób sprowadzić wyłącznie do techniki ciała czy zestawu ćwiczeń oddechowych. Być może najstarsze ślady jogi sięgają jeszcze czasów Cywilizacji Doliny Indusu. W najstarszych hymnach Wed wybrzmiewa duchowa wrażliwość, która w kolejnych epokach dojrzeje do postaci systematycznej praktyki. Definicje … Czytaj dalej 7 zasad kultury indyjskiej, które ukształtowały jogę

Indyjskie korzenie jogi: filozoficzne podstawy ścieżki praktyki

Joga, jako jeden z najbardziej rozpoznawalnych fenomenów kulturowych Indii, stanowi nie tylko system ćwiczeń fizycznych czy zestaw technik oddechowych, lecz złożoną i głęboko osadzoną w indyjskim światopoglądzie ścieżkę egzystencjalną, duchową i poznawczą. Jej początki sięgają najdawniejszych warstw kultury subkontynentu – od symboliki cywilizacji Indusu, przez wedyjskie hymny, aż po klasyczne systemy filozoficzne i szkoły medytacyjne. W niniejszym tekście przyjrzymy się siedmiu podstawowym cechom, które pozwalają … Czytaj dalej Indyjskie korzenie jogi: filozoficzne podstawy ścieżki praktyki

Dlaczego w jodze nie zaczynamy od medytacji? O przygotowaniu do dhjany przez ciało, oddech i intencję

Czym naprawdę jest medytacja według klasycznej jogi? W świecie zdominowanym przez techniki relaksacyjne i praktyki mindfulness, klasyczna definicja medytacji przedstawiona w Jogasutrach Patańdźalego może zaskakiwać: to nie metoda, lecz stan świadomości osiągany poprzez systematyczne przygotowanie ciała, oddechu, umysłu i intencji. W tym artykule przyglądam się etapom prowadzącym do dhjany, pokazując, dlaczego medytacja w jodze nie jest celem samym w sobie, ale narzędziem głębokiej przemiany. W klasycznej jodze nie … Czytaj dalej Dlaczego w jodze nie zaczynamy od medytacji? O przygotowaniu do dhjany przez ciało, oddech i intencję

Joga i japońska zasada wa: dlaczego wspólnota ma znaczenie w jodze

W świecie, w którym indywidualizm często stawiany jest ponad więzią, praktyka jogi przypomina o czymś fundamentalnym: przemiana dokonuje się nie tylko w ciszy własnego wnętrza, lecz także w obecności drugiego człowieka. Głębokie relacje, które rodzą się podczas wspólnej praktyki, mają moc przekraczania słów – tworzą przestrzeń, w której rozwój nabiera sensu i głębi. Japońska koncepcja wa, tłumaczona jako harmonia i współistnienie, podkreśla, że autentyczne życie … Czytaj dalej Joga i japońska zasada wa: dlaczego wspólnota ma znaczenie w jodze

Oddech, który leczy: pranajama między tradycją a nauką

Oddech od zawsze zajmował centralne miejsce w jodze jako narzędzie wpływu na zdrowie, świadomość i siły życiowe człowieka. Klasyczne teksty, takie jak Hathapradipika, jasno wskazują na związek międzya oddechem (praną) a umysłem – prawidłowo prowadzona praktyka usuwa choroby, podczas gdy niewłaściwa może je wywołać. Współczesna nauka, idąc tym samym tropem, potwierdza, że świadoma regulacja oddechu wpływa bezpośrednio na funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego, poprawiając koncentrację, odporność na … Czytaj dalej Oddech, który leczy: pranajama między tradycją a nauką

Międzynarodowa konferencja naukowa „Trajektorie jogi: recepcja i transformacja”, 20-21 czerwca 2025

[ENGLISH VERSION BELOW] W czerwcu obchodzimy Międzynarodowy Dzień Jogi – święto, które przypomina o tym, że joga nie jest jedynie formą ćwiczeń fizycznych, lecz głęboką, wielowymiarową tradycją zakorzenioną w duchowej refleksji nad naturą człowieka, ciała, świadomości i kosmosu. W obliczu współczesnych wyzwań cywilizacyjnych – kryzysu zdrowia psychicznego, przeciążenia informacyjnego, oddzielenia od natury i siebie nawzajem – przesłanie jogi staje się nie tylko aktualne, ale wręcz … Czytaj dalej Międzynarodowa konferencja naukowa „Trajektorie jogi: recepcja i transformacja”, 20-21 czerwca 2025

Pratjahara – między zmysłami a umysłem

Są takie momenty w praktyce jogi, gdy coś się zatrzymuje. Świat, który jeszcze przed chwilą wywierał wpływ, nagle… nie dotyka, nie oddziaływa, nie martwi. Kolor poranka za oknem przestaje być bodźcem. Brzęczenie telefonu traci moc. Dźwięk, zapach, dotyk – one nadal istnieją, ale jakby już bez praw do decyzji. I wtedy pojawia się ona – pratjahara – jedna z najbardziej subtelnych i jednocześnie bardzo konkretnych technik klasycznej … Czytaj dalej Pratjahara – między zmysłami a umysłem

Kundalini w sanskryckich pismach jogi indyjskiej

Znane nam style praktyki jogicznej jak hatha, ashtanga, kriya, kundalini… zapożyczają klasyczne nazwy zaczerpnięte z filozofii jogi, by określić nimi współczesne, czyli powstałe w XX w., formy praktyki jogicznej, głównie posturalnej, czyli asanicznej. Warto zatem zadać pytanie, ile wspólnego wspomniane style mają z tradycją jogi — czy hatha joga spełnia zalecenia literatury hathajogicznej, czy ashtanga joga Pattabiego Joisa idzie za naukami ośmioczłonowej ścieżki jogicznej Patańdźalego, … Czytaj dalej Kundalini w sanskryckich pismach jogi indyjskiej