Trening umysłu czy iluzja kontroli? O praktyce jogi i granicach wyboru

„Nasze reakcje na sytuacje, ludzi i własne emocje zależą od tego, w jaki sposób uwarunkujemy i wytrenujemy swój umysł”. To zdanie można odczytać jak zachęta do pracy z oddechem: pranajama kształtuje wzorce reakcji, które w chwilach prób okazują się kluczowe. Ale czy naprawdę zawsze mamy wybór? I czy oddech może dać nam pełną kontrolę? W pranajamie naprawdę „uczymy” układ nerwowy reakcji. Regularna praktyka nie jest tylko … Czytaj dalej Trening umysłu czy iluzja kontroli? O praktyce jogi i granicach wyboru

Oddech nosem: naturalny sposób na jasny umysł i spokojne serce

Czy zastanawiasz się, dlaczego po spacerze z oddechem nosem głowa staje się lżejsza, a ból ustępuje jakby sam z siebie? To nie przypadek. W tej prostej czynności – oddech nosem – kryje się więcej nauki niż przypuszczasz: lepsze ukrwienie mózgu, wyższa odporność na stres i naturalne działanie przeciwbólowe. Oddech nosem to najtańsze lekarstwo i najskuteczniejsza praktyka, jakie masz zawsze przy sobie. Kiedy oddychasz nosem, automatycznie … Czytaj dalej Oddech nosem: naturalny sposób na jasny umysł i spokojne serce

Dlaczego w jodze nie zaczynamy od medytacji? O przygotowaniu do dhjany przez ciało, oddech i intencję

Czym naprawdę jest medytacja według klasycznej jogi? W świecie zdominowanym przez techniki relaksacyjne i praktyki mindfulness, klasyczna definicja medytacji przedstawiona w Jogasutrach Patańdźalego może zaskakiwać: to nie metoda, lecz stan świadomości osiągany poprzez systematyczne przygotowanie ciała, oddechu, umysłu i intencji. W tym artykule przyglądam się etapom prowadzącym do dhjany, pokazując, dlaczego medytacja w jodze nie jest celem samym w sobie, ale narzędziem głębokiej przemiany. W klasycznej jodze nie … Czytaj dalej Dlaczego w jodze nie zaczynamy od medytacji? O przygotowaniu do dhjany przez ciało, oddech i intencję

Oddech, który leczy: pranajama między tradycją a nauką

Oddech od zawsze zajmował centralne miejsce w jodze jako narzędzie wpływu na zdrowie, świadomość i siły życiowe człowieka. Klasyczne teksty, takie jak Hathapradipika, jasno wskazują na związek międzya oddechem (praną) a umysłem – prawidłowo prowadzona praktyka usuwa choroby, podczas gdy niewłaściwa może je wywołać. Współczesna nauka, idąc tym samym tropem, potwierdza, że świadoma regulacja oddechu wpływa bezpośrednio na funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego, poprawiając koncentrację, odporność na … Czytaj dalej Oddech, który leczy: pranajama między tradycją a nauką

Jogiczny oddech w lesie: praktyka nadiśodhany na łonie natury

Czy można praktykować pranajamę poza matą – w lesie, nad jeziorem, na skraju łąki? Tak, i właśnie tam oddech nabiera pełni. Pranajama, rozumiana nie jako technika, lecz jako świadome bycie w ciele i w chwili, nabiera szczególnej mocy w otoczeniu natury. W tym wpisie dzielę się refleksją nad praktyką nadiśodhany – oczyszczającego oddechu naprzemiennego – w przestrzeni, która sama w sobie sprzyja równowadze. To zaproszenie … Czytaj dalej Jogiczny oddech w lesie: praktyka nadiśodhany na łonie natury

Czy medytacja i pranajama są formą treningu?

To pytanie nie jest tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać. Wszystko zależy od kontekstu – od tego, kogo i o co pytamy, nie każda medytacja i pranajama są rzeczywiście praktyką. Jeśli medytacja i pranajama traktowane są jako szybkie narzędzie łagodzenia napięć, redukcji stresu lub jako doraźny i łatwy sposób na radzenie sobie z emocjami, trudno mówić tu o treningu umysłu w sensie głębokim i rzeczywistym. … Czytaj dalej Czy medytacja i pranajama są formą treningu?

Pratjahara – między zmysłami a umysłem

Są takie momenty w praktyce jogi, gdy coś się zatrzymuje. Świat, który jeszcze przed chwilą wywierał wpływ, nagle… nie dotyka, nie oddziaływa, nie martwi. Kolor poranka za oknem przestaje być bodźcem. Brzęczenie telefonu traci moc. Dźwięk, zapach, dotyk – one nadal istnieją, ale jakby już bez praw do decyzji. I wtedy pojawia się ona – pratjahara – jedna z najbardziej subtelnych i jednocześnie bardzo konkretnych technik klasycznej … Czytaj dalej Pratjahara – między zmysłami a umysłem

Tantra i neotantra – filozoficzne korzenie i współczesne przemiany

Indyjska tantra, przez wieki spowita tajemnicą i często niezrozumiana, jest jednym z najbogatszych i najbardziej złożonych nurtów duchowych w historii Azji Południowej. Od swoich mistycznych korzeni, sięgających VIII w., po współczesne adaptacje w ramach tzw. neotantry, tantra stała się tematem licznych kontrowersji oraz fascynacji na całym świecie. Czy dzisiejsza neotantra z jej naciskiem na sferę seksualną, jest odzwierciedleniem średniowiecznej tradycji tantrycznej? Czy może stanowi jej … Czytaj dalej Tantra i neotantra – filozoficzne korzenie i współczesne przemiany

Kundalini w sanskryckich pismach jogi indyjskiej

Znane nam style praktyki jogicznej jak hatha, ashtanga, kriya, kundalini… zapożyczają klasyczne nazwy zaczerpnięte z filozofii jogi, by określić nimi współczesne, czyli powstałe w XX w., formy praktyki jogicznej, głównie posturalnej, czyli asanicznej. Warto zatem zadać pytanie, ile wspólnego wspomniane style mają z tradycją jogi — czy hatha joga spełnia zalecenia literatury hathajogicznej, czy ashtanga joga Pattabiego Joisa idzie za naukami ośmioczłonowej ścieżki jogicznej Patańdźalego, … Czytaj dalej Kundalini w sanskryckich pismach jogi indyjskiej

Pranajama dla codziennej praktyki

Pranajama jest praktyką oddechową, będącą częścią składową ośmioczłonowej ścieżki jogi klasycznej (radźajogi, czyli jogi królewskiej). Z jednej strony, pranajama może być wstępem do medytacji – kontrola oddechu odbywa się bowiem poprzez uważność nakierowaną na proces oddychania. Z drugiej strony, jest bardzo pomocna w praktyce jogi posturalnej, czyli w asanach. Klasycznie pranajama następuję po ugruntowaniu się w asanach, głównie siedzących, stworzonych do wielogodzinnych medytacji – dawniej … Czytaj dalej Pranajama dla codziennej praktyki